Στρατηγικό δίλημμα για την Ελλάδα σχετικά με τον αγωγό TAP. Διπλωματικό "πόκερ" σε εξέλιξη.

Οι αποκρατικοποιήσεις ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ κρίνουν πολλά για το μέλλον της χώρας. Κίνδυνος να μείνει εκτός των διεθνών ενεργειακών εξελίξεων η Ελλάδα.

Πολύ δύσκολες αποφάσεις σε μια αρνητική συγκυρία θα πρέπει να λάβει η ελληνική διπλωματία για το ενεργειακό μέλλον της χώρας. Αν θέλουμε τα πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα του αγωγού ΤΑP (Trans Adriatic Pipeline - Υπεραδριατικός αγωγός) που θα μεταφέρει τον κύριο όγκο του Αζέρικου αερίου προς την Ευρώπη, ώστε να περάσει αυτός από την Ελλάδα, θα πρέπει να προσφέρουμε ''κάτι'' στο Αζερμπαϊτζάν.

Ο αγωγός αυτός που ουσιαστικά προωθείται από την Αμερικανική διπλωματία ως αντίβαρο στην ενεργειακή κυριαρχία των Ρώσων στην Ευρώπη, θα αυξήσει τη γεωστρατηγική σημασία και του Ιονίου Πελάγους, καθώς θα περνάει στην ένωση Ιονίου - Αδριατικής.

Οι Αζέροι θα αποφασίσουν σύντομα ποιο δρόμο θα ακολουθήσει το αέριο που θα εξάγουν στις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές. Η Ελλάδα επιθυμεί να υλοποιηθεί το πράσινο σκέλος και να "κοπεί" το κόκκινο...

Η Αζέρικη SOCAR ενδιαφέρεται για την αγορά της ΔΕΣΦΑ. Υπάρχουν όμως και οι Ρωσικές πιέσεις για ΔΕΠΑ(κυρίως) και ΔΕΣΦΑ. Φήμες αναφέρουν ότι η μια εταιρεία θα πωληθεί σε Αζέρους και η άλλη σε Ρώσους σε μια προσπάθεια να εξασφαλιστεί συνεργασία και από τις δυο πλευρές.

Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή προμηθεύεται το πιο ακριβό φυσικό αέριο στην Ευρώπη με μόνο προμηθευτή από ξηράς τη Ρωσία. Αν θέλει να βοηθήσει την οικονομία της πρέπει να βρει φθηνότερο αέριο και εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού για να μην είναι εξαρτημένη. Από την άλλη υπάρχουν τα γεωστρατηγικά(κυρίως) και οικονομικά οφέλη από τη διέλευση αγωγών από ελληνικά εδάφη.

H ΔΕΣΦΑ στους Αζέρους (Socar) – Η ΔΕΠΑ στους Ρώσους (Gazprom)

Μπορεί να έχει περάσει στα… ψιλά λόγω της Κίνας, αλλά η ολιγόωρη στάση την Κυριακή στο Μπακού ίσως έχει άμεσα αποτελέσματα για την Ελλάδα. Ο λόγος για την επίσκεψη του Αντώνη Σαμαρά στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν. Μία επίσκεψη υψηλού ενδιαφέροντος στη γεωστρατηγική παρτίδα σκακιού που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με φόντο τις επικείμενες αποκρατικοποιήσεις σε ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ.

Το έδαφος έχει ήδη προετοιμαστεί από τον υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλο, ο οποίος επισκέφθηκε το Μπακού πριν από περίπου 20 ημέρες και τώρα ήρθε η ώρα για να προχωρήσουν οι συμφωνίες μεταξύ της χώρας μας και του Αζερμπαϊτζάν. Η εταιρεία αερίου των Αζέρων, η Socar, ενδιαφέρεται να αποκτήσει το πλειοψηφικό πακέτο της ΔΕΣΦΑ και όπως λένε οι γνωρίζοντες έχει και τις ευλογίες των ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί θεωρούν ότι οι Αζέροι μπορεί να ανακόψουν, έως ένα σημείο, την πορεία των Ρώσων προς την Ευρώπη.

Τυχόν επικράτηση της εταιρείας συμφερόντων Αζερμπαϊτζάν στον διεθνή διαγωνισμό για τη ΔΕΣΦΑ θα προσέδιδε νέα δυναμική στον αγωγό ΤΑΡ – το πρώτο έργο που θα συνδέει τις κεντρικές αγορές της Ευρώπης με την Κασπία. Η κυβέρνηση, η οποία ποντάρει πολλά στην αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ, έδωσε νέα, ολιγοήμερη παράταση μέχρι τις 29 Μαΐου για την κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών, ενώ στο παρασκήνιο βρίσκονται σε εξέλιξη πυρετώδεις διαβουλεύσεις, κυρίως με την πλευρά της Gazprom, η οποία, ως γνωστόν, έχει ανεβάσει ψηλά τον πήχη των απαιτήσεων, θέτοντας μία σειρά από αιτήματα για αλλαγές στους όρους. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, οι βασικοί παίκτες για τη ΔΕΣΦΑ είναι η Socar και η Sintez.

Η συμφωνία

Να υπενθυμίσουμε ότι ήδη έχει κυρωθεί από τη Βουλή η διακρατική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας, Ιταλίας και Αλβανίας, αναφορικά με τον αγωγό φυσικού αερίου TransAdriaticPipeline (TAP).

Η συμφωνία επιβεβαιώνει τη στήριξη των χωρών υποδοχής στο έργο του TAP και τη συνεργασία τους για την έγκαιρη υλοποίησή του. Το επόμενο βήμα είναι η ολοκλήρωση της Συμφωνίας Υποδοχής (HostGovernmentAgreement) με την ελληνική κυβέρνηση, συμφωνία που καθορίζει παραμέτρους όπως είναι η διαδικασία αδειοδότησης, η εφαρμογή των τεχνικών προδιαγραφών και προτύπων ασφαλείας, και η διαδικασία κτήσης γης ή εφαρμογής ζώνης δουλειάς.

Η υλοποίηση του αγωγού εξαρτάται από την απόφαση της Κοινοπραξίας εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ του Αζερμπαϊτζάν ως προς τον αγωγό που θα τροφοδοτηθεί με φυσικό αέριο, με σκοπό τη διαμετακόμισή του στην Ευρώπη. Η απόφαση αναμένεται τον Ιούνιο.

Εφόσον υλοποιηθεί ο αγωγός TAP θα αποτελέσει μία από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, ενώ αναμένεται να δημιουργήσει 2.000 άμεσα και 10.000 περιφερειακές νέες θέσεις εργασίας.

«Κλεισμένη» από τη Gazprom θεωρείται η ΔΕΠΑ

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Α» που δεν επιδέχονται αμφισβήτηση, οι Ρώσοι της Gazprom θα είναι –εκτός συγκλονιστικού απροόπτου που αφορά… πόλεμο ή πραξικόπημα!– τα νέα αφεντικά της ΔΕΠΑ.

Ως γνωστόν,  η προθεσμία για την κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών λήγει στις 29 Μαΐου και η Gazprom έχει υποβάλει μη δεσμευτική προσφορά της τάξης των 900 εκατ. ευρώ. Δεδομένου, δε, ότι φαίνεται να έχουν διευθετηθεί τα εμπόδια των εγγυητικών επιστολών και ότι στον ορίζοντα δεν μοιάζει να υπάρχει ικανός ανταγωνιστής να χτυπήσει την προσφορά των Ρώσων, όλα δείχνουν ότι η μεταβίβαση της ΔΕΠΑ στα χέρια του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού είναι μονόδρομος.

Είναι μάλιστα χαρακτηριστική η δήλωση-μήνυμα του γενικού πρόξενου της Ρωσίας στη Θεσσαλονίκη Αλεξέι Ποπόφ, ο οποίος από το βήμα του 1ου Ελληνορωσικού Επιχειρηματικού Φόρουμ στη Θεσσαλονίκη εμφανίστηκε αισιόδοξος πως «αν τελικά επικρατήσουν τα επιχειρηματικά κριτήρια», υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να καταλήξουν σε ρωσικές επιχειρήσεις τα ελληνικά «φιλέτα» της ενέργειας.

Στην κυβέρνηση τρίβουν τα χέρια τους με αυτή την εξέλιξη, καθώς μετά την επιτυχή αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν –και επικοινωνιακά– ακόμη μία επιτυχία, η οποία θα κατευνάσει τις ανησυχίες των δανειστών, αλλά και των χρηματαγορών (βλ. χρηματιστηριακό ράλι της μετοχής του ΟΠΑΠ μετά την αποκρατικοποίηση, που έδωσε ώθηση σε όλο τον γενικό Δείκτη του Χ.Α.).

Πηγη

Ο αγωγός TAP

Απομένουν λίγες μόνο εβδομάδες για να αποφασίσει η κοινοπραξία Shah Deniz στο Αζερμπαϊτζάν αν θα επιλέξει τον TAP ή τον ανταγωνιστικό Nabucco West, ποιος, δηλαδή, θα είναι ο αγωγός που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από την Κασπία θάλασσα στην Ευρώπη.

Το θέμα της ενεργειακής επάρκειας τίθεται πλέον σε επίπεδο Συνόδου Κορυφής και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεδριάσει την Τετάρτη με θέμα την ολοένα και αυξανόμενη ενεργειακή ζήτηση αλλά και τις προκλήσεις που υπάρχουν λόγω της εξάρτησης της Ε.Ε. από τρίτες χώρες.

Ποια, όμως, είναι τα χαρακτηριστικά των δύο αγωγών;

Ο αγωγός TAP (Τrans Adriatic Pipeline):

• έχει πιο σύντομη διαδρομή συγκριτικά με τον Nabucco West

• έχει μικρότερο κόστος κατασκευής

• έχουν ανάμειξη λιγότερες χώρες (Ελλάδα-Αλβανία-Ιταλία)

• η κοινοπραξία των εταιρειών είναι ολιγομελής και πιο ευέλικτη

• έχει μικρότερο επενδυτικό ρίσκο

• θα τροφοδοτήσει τα βαλκανικά κράτη τα οποία έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να κατασκευάσουν συνδετήριους αγωγούς.

Ο Νabucco West:

• έχει μεγαλύτερη χωρητικότητα

• εμπλέκονται περισσότερα κράτη, άρα υπάρχουν περισσότερα τέλη διέλευσης

• η διαδρομή του μέσα από χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα μπορεί να εξασφαλίσει τη διαφοροποίηση επί των εισαγωγών φυσικού αερίου των χωρών αυτών.

Η επιλογή του αγωγού TAP που επιθυμεί η χώρα μας θα έχει άμεσα σημαντικά οφέλη για την οικονομία. Θα δημιουργηθούν περίπου 4.800 θέσεις εργασίας για τουλάχιστον 54 χρόνια και θα ωφεληθούν ιδιαίτερα οι περιοχές στη Μακεδονία και τη Θράκη.

Η Ελλάδα θα αποτελέσει σημαντικό κρίκο, καθώς θα ενταχθεί στον ενεργειακό χάρτη και η επένδυση αυτή θα αποτελέσει πόλο έλξης και για άλλες ξένες επενδύσεις.

Πηγη