Πεύκα στο φαράγγι: "Παραπέτασμα" στο σύμβολο του Πόρου.

Το στενό του Πόρου (πόρος = πέρασμα), είναι ο τόπος που έδωσε κάποτε όνομα στον σύγχρονο οικισμό μας.

Έχουμε αποφασίσει τι είναι το στενό του Πόρου;

Φυσικό αξιοθέατο, τοπικό σύμβολο, ένας τόπος με 7.000 χρόνια ανθρώπινης ιστορίας ή ένα οποιοδήποτε κοινό σημείο;

Η φύτευση πεύκων κατά μήκος της ευθείας του δρόμου του στενού του Πόρου είναι ένα θέμα που πρέπει να μας απασχολεί, θα ρωτήσει κανείς; Δεν έχουμε άλλα προβλήματα, με πεύκα θα ασχολούμαστε;

Το ιστολόγιο είναι τοπικής θεματολογίας και κατά την άποψή μας το στενό του Πόρου και ο ισχυρός συμβολισμός του για την περιοχή, αξίζουν μερικές αράδες όταν γίνονται τέτοιες παρεμβάσεις.

Πρώτα πρέπει να αποφασίσουμε τι είναι το στενό του Πόρου.

Είναι αξιοθέατο (<από τη λέξη θέαση, όραση) και κομμάτι της πεζοπορικής διαδρομής: Το φαράγγι του Πόρου αναφέρεται σε κάθε τουριστικό οδηγό της Κεφαλονιάς. Είναι ένα από τα σύμβολα του Πόρου. Είναι μέρος και σημείο αναφοράς της πεζοπορικής διαδρομής.  Για να το δει κάποιος πεζός ή οδηγός θα πρέπει να κοιτάξει ψηλά.

        Αποφασίσθηκε με τα πεύκα να κρυφτεί από τους επισκέπτες μας και τους περαστικούς. Το μόνο σημείο από το οποίο μπορεί κανείς να δει καλύτερα το στενό και να βρεθεί στην καρδιά του φαραγγιού είναι η αρχή της ανηφόρας. Με τα πεύκα μεγαλωμένα, αυτό το σημείο θέασης δε θα είναι παρά ένα «τυφλό» σημείο πια. Σαν να υπάρχει κάποια... ντροπή και το τοπίο πρέπει να καλυφθεί. Δεν είναι αρκετά όμορφο από μόνο του; Ποια  η ανάγκη ανθρώπινης παρέμβασης σε ένα τοπίο αναλλοίωτο εδώ και χιλιάδες χρόνια;

Τα δέντρα μάλιστα είναι τόσο κοντά φυτεμένα το ένα στο άλλο, ώστε όταν μεγαλώσουν οι κορμοί δεν θα αφήνουν κάποιον να δει ούτε καν το ποτάμι από κάτω. Θα γράφουν οι τουριστικοί οδηγοί για το πάτημα του Ηρακλή και της Δράκαινας στο βράχο, αλλά στους επισκέπτες θα δίνεται η απάντηση ότι πρέπει να μπουν μέσα στο ποτάμι για να το δουν; Θα ρωτούν που είναι η σπηλιά της Δράκαινας όπου βρέθηκαν όσα είδαν στο μουσείο και διάβαζαν στους οδηγούς και η απάντηση θα είναι, «κάπου εκεί, πίσω από τα πεύκα»;;; Φαντάζεται κανείς τους επισκέπτες σε 10 χρόνια να προσπαθούν να βγάλουν φωτογραφίες από αυτό το σημείο;

 Δεν υπάρχει η πολυτέλεια να υποβαθμίζεται έτσι η σημασία ενός αξιοθέατου της περιοχής. Για να παραμείνει αξιοθέατο το φαράγγι του Πόρου σημαίνει οτί ο επισκέπτης θα μπορεί να το δει, έτσι δεν είναι; Το πρόβλημα εδώ δεν είναι μόνο τα πεύκα ως επιλογή είδους. Είναι ότι φυτεύτηκαν δέντρα γενικώς. Αν είχαν φυτευτεί πλατάνια, δεν θα άλλαζε τίποτα προς το καλύτερο, πάλι το ίδιο πρόβλημα θα προκαλούσαν.
      Ένα άλλο βασικό ερώτημα είναι ποιος αποφάσισε να αλλάξει το ίδιο το περιεχόμενο της πεζοπορικής διαδρομής, κρύβοντας το στενό από το πεδίο όρασης όσων το περνούν. Συμφωνεί η τουριστική επιτροπή με αυτή την παρέμβαση;

Είναι φυσικό τοπίο ιδιαίτερης σημασίας. «Τέμπη της Κεφαλονιάς» χαρακτήριζε ο Σ. Μαρινάτος το φαράγγι του Πόρου. Αν στο στενό του Πόρου και στη γύρω περιοχή φύονταν πεύκα θα ήταν λογικό να φυτευτούν και δίπλα στο δρόμο. Όμως το πεύκο δεν ανήκει ούτε καν στην ενδημική χλωρίδα όλης της Κεφαλονιάς. Εκτός από διάσπαρτα φυτεμένα πεύκα και δεντροφυτεύσεις, μέχρι τη δεκαετία του 1950 πεύκα δεν υπήρχαν στην Κεφαλονιά. Στην αρχαιότητα και το μεσαίωνα δεν υπήρχαν καθόλου. Ήρθαν αργότερα από την Πελοπόννησο. Είναι σαν να φυτεύεται στον εθνικό δρυμό του Αίνου ένα δέντρο ξένο με το βουνό.

Στο στενό του Πόρου που ως γεωλογικό-καρστικό φαινόμενο είναι μοναδικό στην Κεφαλονιά και πανέμορφο ως θέαμα, η φύτευση ενός είδους άσχετου με το νησί, αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά του τοπίου. Σημαίνει ότι το στενό του Πόρου αντιμετωπίζεται όπως οποιοσδήποτε άλλος χώρος, όπου οτιδήποτε και να φυτευτεί, πράγματι δεν έχει και τόση σημασία για να γίνεται συζήτηση.

Είναι μια παραποτάμια περιοχή. Το πεύκο δεν είναι είδος που φυτρώνει από μόνο του δίπλα σε ποτάμια, εκτός αν το φυτέψει κάποιος. Για κάποιον πιο «ψαγμένο» επισκέπτη της περιοχής το θέαμα να έχουν φυτευτεί πεύκα παράλληλα με ένα παραποτάμιο σύστημα, μάλιστα μέσα σε φαράγγι με πλατάνια δίπλα και από κάτω, θα φαίνεται επιεικώς αστείο. Αλλά και πεύκα να φύτρωναν διπλά σε ποτάμια, παντού στο Βόχινα υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα είδη δέντρων, κυρίως πλατάνια και όχι πεύκα.

Είναι δρόμος, «πόρος» επικοινωνίας: Από την αρχαιότητα το στενό ήταν ο «πόρος» επικοινωνίας της ενδοχώρας με την ακτή, τη θάλασσα και την ηπειρωτική χώρα. Σήμερα είναι και επαρχιακός δρόμος. Πριν αρκετά χρόνια έγινε μια αναγκαστική ανθρώπινη παρέμβαση με τεράστια τσιμεντένια τοιχία που αλλοίωσαν αρνητικά την εικόνα του στενού, προς χάριν της ασφάλειας των οδηγών.

Τα πεύκα με το τοιχίο στη μια πλευρά, πάνω στο οποίο είναι σχεδόν φυτεμένα, θα απλώσουν τις ρίζες τους μόνο προς την πλευρά του δρόμου. Οι ρίζες των πεύκων είναι επιφανειακές. Όταν μεγαλώσουν ο καθένας καταλαβαίνει πως θα γίνει ο δρόμος. Γνωστό σε όλους τι έχουν προκαλέσει στο δρόμο έξω από το Γυμνάσιο της Πάστρας ή στον παραλιακό δρόμο στη γωνία της πλατείας με το ποτάμι.

Επίσης ρίχνουν πευκοβελόνες, σε ένα σημείο του δρόμου που κάθε χειμώνα κάποιες νταλίκες στις βροχερές ημέρες δεν έχουν πρόσφυση και ακινητοποιούνται. Ακόμα και τα αυτοκίνητα σταματούν πριν τη γέφυρα αν έρχεται άλλο όχημα. Με δέντρα να κρύβουν την ορατότητα τίθεται σε κίνδυνο η οδική ασφάλεια. Αυτά είναι πράγματα που πρέπει να εξετάσει η Περιφέρεια Ι.Ν. ως υπεύθυνη για το επαρχιακό οδικό δίκτυο και την ασφάλεια των οδηγών.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να ειπωθεί ότι οι πικροδάφνες που φυτεύτηκαν στο στενό και στο τοιχίο λίγο πριν το στενό ή οποιοσδήποτε (χαμηλός) θάμνος, είναι μια επιλογή που αισθητικά και χρηστικά μπορεί να τη συζητήσει κανείς.
.

Πρέπει να αποφασιστεί πως θα έπρεπε να είναι το στενό του Πόρου για να κριθεί αντικειμενικά η επιλογή πεύκων στο χώρο αυτό.

Πάνω από όλα χρειάζεται κάτι άλλο στον όσο ελεύθερο χώρο υπάρχει στην ευθεία του στενού του Πόρου. Μια υποδομή που θα «καλέσει» τον επισκέπτη να περπατήσει και να σταματήσει στο χώρο. Μια συνέχεια του πεζοδρομίου που ήδη υπάρχει ανάμεσα στις δυο γέφυρες του Βόχινα. Ένα πεζοδρόμιο με μια ενημερωτική πινακίδα που θα εξηγεί στον επισκέπτη, που βρίσκεται και τι βλέπει. Τι κρύβεται πίσω από το τοπίο που αντικρίζει.

Γιατί το φαράγγι του Πόρου είναι κάτι πολύ περισσότερο από το όμορφο θέαμα που βλέπει ο επισκέπτης. Εμείς πρέπει να του κοινοποιήσουμε αυτά που είναι κρυμμένα πίσω από την εικόνα που βλέπει, αρκεί να τη βλέπει όμως. Το φαράγγι είναι η ιστορία και οι μύθοι της περιοχής μας. Είναι ο Ηρακλής και η πατημασιά του, η Δράκαινα, ο μύθος της και τα αρχαιολογικά ευρήματα, είναι το αρχαίο λιμάνι, ο τόπος όπου κατέληγε η ξυλεία του Αίνου για αιώνες, η δίοδος που τροφοδοτούσε το Αράκλι από τη θάλασσα. Είναι ταυτόχρονα δρόμος νερού, δρόμος επικοινωνίας, μεταφοράς προϊόντων και ανθρώπων. Είναι η είσοδος του σύγχρονου Πόρου.

Αλήθεια πόσοι τόποι στην Κεφαλονιά έχουν ανθρώπινη παρουσία που πάει 7.000 χρόνια πίσω; Πόσοι είναι ταυτόχρονα φαράγγι, ποτάμι και πύλη ενός οικισμού;

Κανείς δεν αμφισβητεί την καλή πρόθεση, αλλά η παρέμβαση που έχει γίνει αγνοεί όλα τα παραπάνω και αντιμετωπίζει άστοχα το φαράγγι του Πόρου ως ένα χώρο που δεν έχει ιδιαιτερότητες. Τον αντιμετωπίζει ως ένα μέρος από όπου περνάει ένας ασφαλτοστρωμένος δρόμος που απλά θα ήταν ωραίο να φυτέψουμε κάτι δίπλα του.

Η άποψη που καταθέτει το ιστολόγιο δεν έχει σημασία αν είναι σωστή ή λάθος, ακόμα κι αν εκφράζει πολλούς πολίτες. Το ζήτημα είναι και η άποψη που οδήγησε στην απόφαση για φύτευση πεύκων να κοινοποιήσει τα επιχειρήματά της, με τι σκεπτικό προχώρησε στη φύτευση και να εξηγήσει αν λαμβάνει υπόψη όλα τα παραπάνω ή αν την απασχόλησαν στο ελάχιστο.

(φωτογραφίες από το porosnews.blogspot.gr)